De oorsprong van de meeste oorlogen in de wereld is terug te voeren naar één belangrijk basisprincipe: tegenstellingen in religieuze stromingen en interpretaties. De documentaire De Heilige Oorlogen geeft een overzichtelijk beeld van de eeuwenoude strijd tussen godsdiensten. Geen compleet beeld, want al die opwinding in de naam van God kan natuurlijk met geen mogelijkheid in een half uur (per oorlog) worden uitgelegd. Maar deze DVD slaagt er goed in om inzicht te verschaffen in het wanneer, waar en wie. Het complexe 'waarom' zal altijd wel een raadsel blijven, zeker daar er door de eeuwen heen al talloze redenen voor zijn gegeven.
Docu 1
Op de eerste DVD zien we de opkomst van de jonge Mohammed, de profeet van de islam van wie wordt aangenomen - door moslims - dat hij het woord van God heeft ontvangen, later opgetekend in de koran. De docu fietst door het ontstaan van de religie, de verspreiding, de opbloei van de islamitische cultuur, en de onafwendbare botsing met christenen zodra de moslims Jeruzalem veroveren en het Byzantijnse leger bij Manzikert wordt verslagen door de Turken. Dat jaartal markeert het begin van de negen kruistochten die vanuit Europa georganiseerd zouden worden.
Docu 2
Op naar docu 2: de kruistocht als heilige oorlog, gevoerd door kruisridders met het bekende embleem op de borst genaaid. De islamitische legers bleken minder makkelijk te verslaan dan werd verondersteld. Ook trokken ze op vanuit Noord-Afrika naar Spanje, waar een groot gedeelte van het Iberische schiereiland werd veroverd. Aan de andere kant van hun imperium meldden zich inmiddels de verwoestende legers van de Mongolen, die optrokken tot voorbij Bagdad.
Docu 3
De derde documentaire van een half uur behelst de interne geloofsoorlog in Europa. Het christendom splitste zich op in Katholieken, Lutheranen en Reformisten, en de 30-jarige oorlog was een feit. Luther had de bijbel vertaald, en de man had niet voorzien dat elke gek nu naar eigen inzicht met de heilige teksten aan de haal kon. Met als gevolg: het is bijna een wonder dat er nog Europeanen zijn overgebleven op ons continent. Door de vertaling ontstond er een bloedige overtuigingskracht van iedereen die meende de goddelijke wijsheid in pacht te hebben.
Structuur
De opbouw van de docu's is oldskool. Stukjes gedramatiseerde geschiedenis, muterende landkaarten, de wijze ondersteuning van historici en geschiedkundigen via talking heads, en veel brullende godsdienstfanatici. Of de huidige verhoudingen op het gebied van geloofsbelevingen met deze DVD inzichtelijk worden gemaakt, zoals de inlay pretendeert, is de vraag. Maniakken die zich beroepen op heilige teksten - met dodelijk gevolg - zijn nog altijd van deze tijd. Maar die christelijke hysterie op zulke grote schaal, zoals die zich in Europa in de middeleeuwen afspeelde, is wel verleden tijd. Het is in anderhalf uur onmogelijk om een genuanceerde vinger op de zere plek te leggen, want gaan heilige oorlogen eigenlijk wel om het geloof zelf?